FITNESS VE SU
Sen fit olabilmek icin daha hala okul yada is cikislarinda gidip yapilacak bir spor olarakmi goruyorsun bunu?Devam et…Bir kac ay sonra aynaya bakip, ilerleyemedigini gordugun zaman belki benim bu tarz makalelerimi okumaya karar verirsin. Herzaman yasadigim, gordugum vede kendi fizigimde elde ettigim maximum fitness ve performans dogrultusunda bir seyi adim gibi iyi biliyorumki, fitness bir spor degil, fen bilimine dayali bir yasam tarzi. Bu sayfalarda yazdiklarim, bu yasam tarzinin 5% i bile degil belki ama savundugum teoriyi kanitlamama yetiyor.
Sana, su ile ilgili bilmediklerin ve duymadiklarindan bahsedecegim. Eger vucudunun gelisimi ve fit bir yapida olman senin icin onemliyse, bu yazimi okuduktan sonra eminimki su tuketimin yukselecek.
Su, vucudun her metabolic aktivitesinde cok kritik rol oynar. Ozellikle kas gelisimi, thermogenesis(isi uretimi) vede hardcore fat loss(yag yakimi) icin. Aslinda su, “beta-oxidation” surecinde, gliserol ile serbest yag asitlerinin birbirinden ayrilmasini vede enerji uretimi icin hareket etmesini saglar. Su, doganin bize sundugu en mukemmel fat-burner(yag yakici) dir.
Ictigin su, kaslarin gelisimini nasil etkiler peki? Kaslarinin “hydration” durumu, onlarin gelisim yetenekleri uzerinde cok onemli rol oynar. “dehydration” bir durumdaki kas lifi catabolic duruma gelir vede cok kolay sekilde yakilir. Sonuc olarak, kaslarin kuculur vede gucsuzlesir. Bu biz fitness athlete leri icin cok kotu haberdir! Cunku bizim en buyuk amacimiz herzaman fit olabilmek, yani maximum kas orani, minimum yag oraninda bir vucut yapisina sahip olabilmektir. Diger taraftan, eger kas hucresi surekli “hydrated” durumunda ise, ozaman kas hucre yikimi yerine, kas gelisimini sitimule etmesi icin bir suru anabolic tetik yollar.
Simdi sana su ile ilgili belkide su ana kadar hic duymadigin bir fen bilimi gerceginden bahsedecegim. Su, thermogenicdir(isi uretici). Dogru duydun! Fakat suyun bu ozelligini kullanabilmen icin onun iyi niyetini su istimal edip, cikarlarin amacli kullanabilmektir. Nedemek simdi bu? Ictigin su eger soguk ise, vucudun o suyu kendi normal derecesine getirebilmesi icin metabolic hizini arttirmasi lazim. Bu dedigimi basit bir deneyle test edip onayliyabilirsin. Gunun herhangi bir saatinde buz gibi bir su ic vede elini kalbinin ustune koy. Ne kadar hizli atiyor dimi? Metabolizman bu ictigin soguk suyu kendi vucut isi derecesine getirebilmek icin hizlanmaya basladi bile. Iste butun bu sure zarfinda harcanan enerji senin icin bir yag yakimidir. Hemde oturdugun yerden. Yaklasik 500ml bir soguk su icmen senin vucudunda 30% luk bir thermic effect olusturur ki buda suyu ictiken sonra 10 dk ile 40 dk arasinda degisen bir enerji harcanmasidir. Bu habere sevinmis olman lazim eger amacin yag yakim periyodunu ve kilo vermeni hizlandirmaksa. Tabii ben burda 500 ml ornegini verdim. Sen gun icerisinde bundan bir hayli fazla su tuketiceksinki metabolizman surekli hizlansin vede isi enerjisi harcasin. Benim normal zamanlarda ictigim su miktarini bilen ailem vede cevremdeki arkadaslarim bana takilmadan duramazlar…”aman tanrim! Gunde kac kere tuvalete gidiyorsun” yada “ o suyun hepsini nasil soguk olarak icebiliyorsun” diye…
Peki bu kadar fazla su icmek sisirmezmi? Cevabim tabiikide, hayir! Yine biraz fen bilgisine girecegim ki iyice anlayasin. Insan vucudunun 70% inin sudan olustugunu artik sokakta yuruyen hemen hemen herkes biliyor. Bu suyun ¾’u hucrelerin icinde bulunuyor. Geri kalani ise hucrelerin disinda. Hucreler yari-gecirgen bir yapiya sahiptir yani bazi maddeler cok rahat bir sekilde hucre yapisina girer ve cikarlar. Su, bu maddelerden biridir. Ote yandan, vucudun duzgun bir sekilde fonksyonlarini surdurebilmesi icin, hucre ici ve disindaki suyun dogru bir dengesi olmasi lazim. Iste vucudun, bu dengeyi “electrolytes” dedigimiz bir aksyon ile sagliyor. Mesela potassium(K+) ve sodium(Na+). Bunlarin her ikiside hucrelerin hem icinde, hemde disinda bulunurlar. Normal sartlarda, hucrelerin icindeki sivi daha cok K+, disindaki sivi ise daha cok Na+ bulundurur. “Electrolyte” larin bu hucre ici ve disi consantrasyonu dengesini saglayan bir pompa vardir. Bu pompa, K+ leri iceri vede Na+ lari hucrenin disinda tasir. Kafan karisti biraz biliyorum ama bu fen bilimi detaylarina girmemin bir sebebi var. Na+ ve K+ lerin bu konsantrasyonu ictigin suyun vucudunda nereye gidecegini belirler. Eger hucre ici konsantrasyon yuksekse, su iceri dogru akacak vede hucrenin boyunu dahada buyutecektir. Bunun tam tersi durumda, eger hucre disi konsantrasyon yuksekse, ozaman su, hucreyi terkedecek vede hucre boyu buseferde kuculecektir. Bu durumda, su, hucreyi terkettiginde bobrekler tarafindan filtrelenir vede gerisini tahmin edin artik. Bu senaryo ile ben gunde sayisiz karsilasiyorum fakat beni en cok rahatsiz eden kismi suphesiz cardio seansimi yaparken vede uyurken basima gelmesi. Benim fitness dunyasindaki bir iki kader arkadasim ne demek istedigimi cok iyi anlamislardir. Yani burdan anlamis olmalisinki, ictigin fazla su seni asla sisirmez. Sen ne kadar icersen ic, elbet vucudun kendi dengelerine gore fazlasinindan kurtulur.
Amacin fitness ise, bugune kadar az su iciyorsan, bu yazimi okuduktan sonra arttirmaya baslarsin umarim. Su icmenin gerek kas gelisiminde, gereksede yag yakiminda ne kadar buyuk rol oynadigini artik biliyorsun.
Murat Tavman, Jr
“su, doganin en mukemmel yag yakicisidir”
http://www.murattavman.com/Makaleler.aspx